Octavia Iam uaga caelo sidera fulgens Aurora fugat, surgit Titan radiante coma mundoque diem reddit clarum. Age, tot tantis onerata malis, repete assuetos iam tibi questus atque aequoreas uince Alcyonas, uince et uolucres Pandionias: grauior namque his fortuna tua est. Semper genetrix deflenda mihi, prima meorum causa malorum, tristes questus natae exaudi, si quis remanet sensus in umbris. utinam ante manu grandaeua sua mea rupisset stamina Clotho, tua quam maerens uulnera uidi oraque foedo sparsa cruore! o nox semper funesta mihi; tempore ab illo lux est tenebris inuisa magis: tulimus saeuae iussa nouercae, hostilem animum uultusque truces. illa, illa meis tristis Erinys thalamis Stygios praetulit ignes teque extinxit, miserande pater, modo cui totus paruit orbis ultra Oceanum cuique Britanni terga dedere, ducibus nostris ante ignoti iurisque sui; coniugis, heu me, pater, insidiis oppresse iaces seruitque domus cum prole tua capta tyranno. Nvtrix Fulgore primo captus et fragili bono fallacis aulae quisquis attonitus stupet, subito latentis ecce Fortunae impetu modo praepotentem cernat euersam domum stirpemque Claudi, cuius imperio fuit subiectus orbis, paruit liber diu Oceanus et recepit inuitus rates. En qui Britannis primus imposuit iugum, ignota tantis classibus texit freta interque gentes barbaras tutus fuit et saeua maria, coniugis scelere occidit; mox illa nati: cuius extinctus iacet frater uenenis, maeret infelix soror eademque coniunx nec graues luctus ualet ira coacta tegere crudelis uiri, quem spreta refugit semper atque odio pari ardens mariti mutua flagrat face. animum dolentis nostra solatur fides pietasque frustra: uincit immitis dolor consilia nostra nec regi mentis potest generosus ardor, sed malis uires capit. heu quam nefandum prospicit noster timor scelus, quod utinam numen auertat deum. Oc. O mea nullis aequanda malis fortuna, licet repetam luctus, Electra, tuos: tibi maerenti caesum licuit flere parentem, scelus ulcisci uindice fratre, tua quem pietas hosti rapuit texitque fides: me crudeli sorte parentes raptos prohibet lugere timor fratrisque necem deflere uetat, in quo fuerat spes una mihi totque malorum breue solamen. nunc in luctus seruata meos magni resto nominis umbra. Nvt. Vox en nostras perculit aures tristis alumnae; 72a cesset thalamis inferre gradus tarda senectus? Oc. Excipe nostras lacrimas, nutrix, testis nostri fida doloris. Nvt. Quis te tantis soluet curis, miseranda, dies? Oc. Qui me Stygias mittet ad umbras. Nvt. Omina quaeso sint ista procul. Oc. Non uota meos tua nunc casus, sed fata regunt. Nvt. Dabit afflictae meliora deus tempora mitis; 83a tu modo blando uince obsequio placata uirum. Oc. Vincam saeuos ante leones tigresque truces 86a fera quam saeui corda tyranni: odit genitos sanguine claro, spernit superos hominesque simul, nec fortunam capit ipse suam, quam dedit illi per scelus ingens infanda parens. Licet ingratum dirae pudeat munere matris 93a hoc imperium cepisse, licet tantum munus morte rependat, feret hunc titulum post fata tamen femina longo semper in aeuo. Nvt. Animi retine uerba furentis, temere emissam comprime uocem. Oc. Toleranda quamuis patiar, haud umquam queant nisi morte tristi nostra finiri mala. genetrice caesa, per scelus rapto patre, orbata fratre, miseriis luctu obruta, maerore pressa, coniugi inuisa ac meae subiecta famulae, luce non grata fruor, trepidante semper corde non mortis metu, sed sceleris++absit crimen a fatis meis, mori iuuabit; poena nam grauior nece est uidere tumidos et truces miserae mihi uultus tyranni, iungere atque hosti oscula, timere nutus cuius obsequium meus haud ferre posset fata post fratris dolor scelere interempti, cuius imperium tenet et sorte gaudet auctor infandae necis. Quam saepe tristis umbra germani meis offertur oculis, membra cum soluit quies et fessa fletu lumina oppressit sopor: modo facibus atris armat infirmas manus oculosque et ora fratris infestus petit, modo trepidus idem refugit in thalamos meos; persequitur hostis atque inhaerenti mihi uiolentus ensem per latus nostrum rapit. tunc tremor et ingens excutit somnos pauor renouatque luctus et metus miserae mihi. Adice his superbam paelicem, nostrae domus spoliis nitentem, cuius in munus suam Stygiae parentem natus imposuit rati, quam, dira post naufragia, superato mari, ferro interemit saeuior pelagi fretis: quae spes salutis, post nefas tantum, mihi? inimica uictrix imminet thalamis meis odioque nostri flagrat et pretium stupri iustae maritum coniugis poscit caput. Emergere umbris et fer auxilium tuae natae inuocanti, genitor, aut Stygios sinus tellure rupta pande, quo praeceps ferar. Nvt. Frustra parentis inuocas manes tui, miseranda, frustra, nulla cui prolis suae manet inter umbras cura: qui nato suo praeferre potuit sanguine alieno satum genitamque fratris coniugem captus sibi toris nefandis flebili iunxit face. hinc orta series facinorum: caedes, doli, regni cupido, sanguinis diri sitis; mactata soceri concidit thalamis gener uictima, tuis ne fieret hymenaeis potens. pro facinus ingens! feminae est munus datus Silanus et cruore foedauit suo patrios penates, criminis ficti reus. intrauit hostis, ei mihi, captam domum dolis nouercae, principis factus gener idemque natus, iuuenis infandi ingeni, capaxque scelerum, dira cui genetrix facem accendit et te iunxit inuitam metu. Tantoque uictrix facta successu ferox ausa imminere est orbis imperio sacri. quis tot referre facinorum formas potest et spes nefandas feminae et blandos dolos regnum petentis per gradus scelerum omnium? tunc sancta Pietas extulit trepidos gradus uacuamque Erinys saeua funesto pede intrauit aulam, polluit Stygia face sacros penates, iura naturae furens fasque omne rupit: miscuit coniunx uiro uenena saeua, cecidit atque eadem sui mox scelere nati. Tu quoque extinctus iaces, deflende nobis semper, infelix puer, modo sidus orbis, columen augustae domus, Britannice, heu me, nunc leuis tantum cinis et tristis umbra; saeua cui lacrimas dedit etiam nouerca, cum rogis artus tuos dedit cremandos membraque et uultus deo similes uolanti saeuiens flamma abstulit. Oc. Extinguat et me, ne manu nostra cadat! Nvt. Natura uires non dedit tantas tibi. Oc. Dolor ira maeror miseriae luctus dabunt. Nvt. Vince obsequendo potius immitem uirum. Oc. Vt fratrem ademptum scelere restituat mihi? Nvt. Incolumis ut sis ipsa, labentem ut domum genitoris olim subole restituas tua. Oc. Expectat aliam principis subolem domus; me dira miseri fata germani trahunt. Nvt. Confirmet animum ciuium tantus fauor. Oc. Solatur iste nostra, non releuat mala. Nvt. Vis magna populi est. Oc. Principis maior tamen. Nvt. Respiciet ipse coniugem. Oc. Paelex uetat. Nvt. Inuisa cunctis nempe. Oc. Sed cara est uiro. Nvt. Nondum uxor est. Oc. Iam fiet, et genetrix simul. Nvt. Iuuenilis ardor impetu primo furit, languescit idem facile nec durat diu in Venere turpi, ceu leuis flammae uapor: amor perennis coniugis castae manet. Violare prima quae toros ausa est tuos animumque domini famula possedit diu, iam metuit eadem++Oc. Nempe praelatam sibi. Nvt. Subiecta et humilis, atque monumenta extruit quibus timorem falsa testatur suum. Et hanc leuis fallaxque destituet deus uolucer Cupido: sit licet forma eminens, opibus superba, gaudium capiet breue. Passa est similes ipsa dolores regina deum, cum se formas uertit in omnes dominus caeli diuumque pater et modo pennas sumpsit oloris, modo Sidonii cornua tauri; aureus idem fluxit in imbri; fulgent caelo sidera Ledae, patrio residet Bacchus Olympo, deus Alcides possidet Heben nec Iunonis iam timet iras, cuius gener est qui fuit hostis. Vicit sapiens tamen obsequium coniugis altae pressusque dolor: sola Tonantem tenet aetherio secura toro maxima Iuno, nec mortali captus forma deserit altam Iuppiter aulam. Tu quoque, terris altera Iuno, soror Augusti coniunxque, graues uince dolores. Oc. Iungentur ante saeua sideribus freta et ignis undae, Tartaro tristi polus, lux alma tenebris, roscidae nocti dies, quam cum scelesti coniugis mente impia mens nostra, semper fratris extincti memor. utinam nefandi principis dirum caput obruere flammis caelitum rector paret, qui saepe terras fulmine infesto quatit mentesque nostras ignibus terret sacris nouisque monstris; uidimus caelo iubar ardens cometen pandere infaustam facem, qua plaustra tardus noctis alterna uice regit Bootes, frigore Arctoo rigens: en ipse diro spiritu saeui ducis polluitur aether, gentibus clades nouas minantur astra, quas regit dux impius. non tam ferum Typhona neglecto Ioue irata Tellus edidit quondam parens: haec grauior illo pestis, hic hostis deum hominumque templis expulit superos suis ciuesque patria, spiritum fratri abstulit, hausit cruorem matris++et lucem uidet fruiturque uita noxiam atque animam trahit! Pro summe genitor, tela cur frustra iacis inuicta totiens temere regali manu? in tam nocentem dextra cur cessat tua? utinam suorum facinorum poenas luat Nero insitiuus, Domitio genitus patre, orbis tyrannus, quem premit turpi iugo morumque uitiis nomen Augustum inquinat! Nvt. Indignus ille, fateor, est thalamis tuis; sed cede fatis atque fortunae tuae, alumna, quaeso, neue uiolenti moue iram mariti. forsitan uindex deus existet aliquis, laetus et ueniet dies. Oc. Graui deorum nostra iam pridem domus urgetur ira, prima quam pressit Venus furore miserae dura genetricis meae, quae nupta demens nupsit incesta face, oblita nostri, coniugis, legum immemor. illos soluta crine, succincta anguibus ultrix Erinys uenit ad Stygios toros raptasque thalamis sanguine extinxit faces; incendit ira principis pectus truci caedem in nefandam: cecidit infelix parens, heu, nostra ferro meque perpetuo obruit extincta luctu; coniugem traxit suum natumque ad umbras, prodidit lapsam domum. Nvt. Renouare luctus parce cum fletu pios, manes parentis neue sollicita tuae, graues furoris quae sui poenas dedit. Chorvs Quae fama modo uenit ad aures? utinam falso credita perdat frustra totiens iactata fidem, nec noua coniunx nostri thalamos principis intret, teneatque suos nupta penates Claudia proles. edat partu pignora pacis, qua tranquillus gaudeat orbis seruetque decus Roma aeternum. Fratris thalamos sortita tenet maxima Iuno, soror Augusti sociata toris cur a patria pellitur aula? sancta quid illi prodest pietas diuusque pater? 286a quid uirginitas castusque pudor? Nos quoque nostri sumus immemores post fata ducis, cuius stirpem prodimus aegro suadente metu. Vera priorum uirtus quondam Romana fuit uerumque genus Martis in illis sanguisque uiris. Illi reges hac expulerunt urbe superbos 294a ultique tuos sunt bene manes, mactata tua, miseranda, manu, nata Lucreti, stuprum saeui passa tyranni. Te quoque bellum triste secutum est, uirgo dextra caesa parentis, ne seruitium paterere graue et improba ferret praemia uictrix dira libido. Dedit infandi sceleris poenas cum Tarquinio Tullia coniunx, quae per caesi membra parentis egit saeuos impia currus laceroque seni uiolenta rogos nata negauit. 308a Haec quoque nati uidere nefas saecula magnum, cum Tyrrhenum rate ferali princeps captam fraude parentem misit in aequor. 312a Properant placidos linquere portus iussi nautae, resonant remis pulsata freta; fertur in altum prouecta ratis, quae resoluto robore labens pressa dehiscit sorbetque mare. Tollitur ingens clamor ad astra cum femineo mixtus planctu. mors ante oculos dira uagatur; quaerit leti sibi quisque fugam: alii lacerae puppis tabulis haerent nudi fluctusque secant, repetunt alii litora nantes; multos mergunt fata profundo. Scindit uestes Augusta suas laceratque comas rigat et maestis fletibus ora. postquam spes est nulla salutis, ardens ira, iam uicta malis: 'haec' exclamat 'mihi pro tanto munere reddis praemia, nate? hac sum, fateor, digna carina, quae te genui, quae tibi lucem atque imperium nomenque dedi Caesaris amens. Exere uultus Acheronte tuos poenisque meis pascere, coniunx: ego causa tuae, miserande, necis natoque tuo funeris auctor en, ut merui, ferar ad manes inhumata tuos, obruta saeuis aequoris undis.' Feriunt fluctus ora loquentis, ruit in pelagus rursumque salo pressa resurgit; pellit palmis cogente metu freta, sed cedit fessa labori. Mansit tacitis in pectoribus spreta tristi iam morte fides: multi dominae ferre auxilium pelago fractis uiribus audent; bracchia quamuis lenta trahentem uoce hortantur manibusque leuant. Quid tibi saeui fugisse maris profuit undas? ferro es nati moritura tui, cuius facinus uix posteritas, tarde semper saecula credent. Furit ereptam pelagoque dolet uiuere matrem impius ingens geminatque nefas: ruit in miserae fata parentis patiturque moram sceleris nullam. missus peragit iussa satelles: reserat dominae pectora ferro. Caedis moriens illa ministrum rogat infelix, utero dirum condat ut ensem: 'hic est, hic est fodiendus' ait 'ferro, monstrum qui tale tulit.' post hanc uocem cum supremo mixtam gemitu animam tandem per fera tristem uulnera reddit. Seneca Quid, impotens Fortuna, fallaci mihi blandita uultu, sorte contentum mea alte extulisti, grauius ut ruerem edita receptus arce totque prospicerem metus? melius latebam procul ab inuidiae malis remotus inter Corsici rupes maris, ubi liber animus et sui iuris mihi semper uacabat studia recolenti mea. O quam iuuabat, quo nihil maius parens Natura genuit, operis immensi artifex, caelum intueri, solis et cursus sacros mundique motus, noctis alternas uices orbemque Phoebes, astra quam cingunt uaga, lateque fulgens aetheris magni decus; qui si senescit, tantus in caecum chaos casurus iterum, tunc adest mundo dies supremus ille, qui premat genus impium caeli ruina, rursus ut stirpem nouam generet renascens melior, ut quondam tulit iuuenis, tenente regna Saturno poli. Tunc illa uirgo, numinis magni dea, Iustitia, caelo missa cum sancta Fide terra regebat mitis humanum genus. non bella norant, non tubae fremitus truces, non arma gentes, cingere assuerant suas muris nec urbes: peruium cunctis iter, communis usus omnium rerum fuit; et ipsa Tellus laeta fecundos sinus pandebat ultro, tam piis felix parens et tuta alumnis. Alia sed suboles minus conspecta mitis * * * * * * Tertium sollers genus 407a nouas ad artes extitit, sanctum tamen, mox inquietum quod sequi cursu feras auderet acres, fluctibus tectos graui extrahere pisces rete uel calamo leui, decipere uolucres crate * * * tenere laqueo, premere subiectos iugo 412bis tauros feroces, uomere immunem prius sulcare terram, laesa quae fruges suas * 414a interior, alte condidit sacro sinu. Sed in parentis uiscera intrauit suae deterior aetas; eruit ferrum graue aurumque, saeuas mox et armauit manus; partita fines regna constituit, nouas exstruxit urbes, tecta defendit sua aliena telis aut petit praedae imminens. neglecta terras fugit et mores feros hominum, cruenta caede pollutas manus Astraea uirgo, siderum magnum decus. cupido belli creuit atque auri fames totum per orbem, maximum exortum est malum luxuria, pestis blanda, cui uires dedit roburque longum tempus atque error grauis. Collecta uitia per tot aetates diu in nos redundant: saeculo premimur graui, quo scelera regnant, saeuit impietas furens, turpi libido Venere dominatur potens, luxuria uictrix orbis immensas opes iam pridem auaris manibus, ut perdat, rapit. Sed ecce, gressu fertur attonito Nero trucique uultu. quid ferat mente horreo. Nero Perage imperata: mitte, qui Plauti mihi Sullaeque caesi referat abscisum caput. Praefectvs Iussa haud morabor: castra confestim petam. Se. Nihil in propinquos temere constitui decet. Ne. Iusto esse facile est cui uacat pectus metu. Se. Magnum timoris remedium clementia est. Ne. Extinguere hostem maxima est uirtus ducis. Se. Seruare ciues maior est patriae patri. Ne. Praecipere mitem conuenit pueris senem. Se. Regenda magis est feruida adolescentia. Ne. Aetate in hac satis esse consilii reor. Se. Vt facta superi comprobent semper tua. Ne. Stulte uerebor, ipse cum faciam, deos. Se. Hoc plus uerere quod licet tantum tibi. Ne. Fortuna nostra cuncta permittit mihi. Se. Crede obsequenti parcius: leuis est dea. Ne. Inertis est nescire quid liceat sibi. Se. Id facere laus est quod decet, non quod licet. Ne. Calcat iacentem uulgus. Se. Inuisum opprimit. Ne. Ferrum tuetur principem. Se. Melius fides. Ne. Decet timeri Caesarem. Se. At plus diligi. Ne. Metuant necesse est++Se. Quidquid exprimitur graue est. Ne. Iussisque nostris pareant. Se. Iusta impera. Ne. Statuam ipse. Se. Quae consensus efficiat rata. Ne. Destrictus ensis faciet. Se. Hoc absit nefas. Ne. An patiar ultra sanguinem nostrum peti, inultus et contemptus ut subito opprimar? exilia non fregere summotos procul Plautum atque Sullam, pertinax quorum furor armat ministros sceleris in caedem meam, absentium cum maneat etiam ingens fauor in urbe nostra, qui fouet spes exulum. tollantur hostes ense suspecti mihi, inuisa coniunx pereat et carum sibi fratrem sequatur. quidquid excelsum est cadat. Se. Pulcrum eminere est inter illustres uiros, consulere patriae, parcere afflictis, fera caede abstinere, tempus atque irae dare, orbi quietem, saeculo pacem suo. haec summa uirtus, petitur hac caelum uia. sic ille patriae primus Augustus parens complexus astra est, colitur et templis deus. illum tamen Fortuna iactauit diu terra marique per graues belli uices, hostes parentis donec oppressit sui: tibi numen incruenta summisit suum et dedit habenas imperi facili manu nutuque terras maria subiecit tuo; inuidia tristis, uicta consensu pio, cessit; senatus, equitis accensus fauor; plebisque uotis atque iudicio patrum tu pacis auctor, generis humani arbiter electus orbem spiritu sacro regis patriae parens: quod nomen ut serues petit suosque ciues Roma commendat tibi. Ne. Munus deorum est, ipsa quod seruit mihi Roma et senatus quodque ab inuitis preces humilesque uoces exprimit nostri metus. seruare ciues principi et patriae graues, claro tumentes genere quae dementia est, cum liceat una uoce suspectos sibi mori iubere? Brutus in caedem ducis, a quo salutem tulerat, armauit manus: inuictus acie, gentium domitor, Ioui aequatus altos saepe per honorum gradus Caesar nefando ciuium scelere occidit. Quantum cruoris Roma tum uidit sui, lacerata totiens! ille qui meruit pia uirtute caelum, diuus Augustus, uiros quot interemit nobiles, iuuenes senes sparsos per orbem, cum suos mortis metu fugerent penates et trium ferrum ducum, tabula notante deditos tristi neci! exposita rostris capita caesorum patres uidere maesti, flere nec licuit suos, non gemere dira tabe polluto foro, stillante sanie per putres uultus graui. Nec finis hic cruoris aut caedis stetit: pauere uolucres et feras saeuas diu tristes Philippi, * * * * * * hausit et Siculum mare 516a classes uirosque saepe caedentes suos, concussus orbis uiribus magnis ducum. superatus acie puppibus Nilum petit fugae paratis, ipse periturus breui: hausit cruorem incesta Romani ducis Aegyptus iterum, non leues umbras tegit. Illic sepultum est impie gestum diu ciuile bellum. condidit tandem suos iam fessus enses uictor hebetatos feris uulneribus, et continuit imperium metus. armis fideque militis tutus fuit, pietate nati factus eximia deus, post fata consecratus et templis datus. Nos quoque manebunt astra, si saeuo prior ense occuparo quidquid infestum est mihi dignaque nostram subole fundaro domum. Se. Implebit aulam stirpe caelesti tuam generata diuo, Claudiae gentis decus, sortita fratris more Iunonis toros. Ne. Incesta genetrix detrahit generi fidem, animusque numquam coniugis iunctus mihi. Se. Teneris in annis haud satis clara est fides, pudore uictus cum tegit flammas amor. Ne. Hoc equidem et ipse credidi frustra diu, manifesta quamuis pectore insociabili uultuque signa proderent odium mei, tandem quod ardens statuit ulcisci dolor++ dignamque thalamis coniugem inueni meis genere atque forma, uicta cui cedet Venus Iouisque coniunx et ferox armis dea. Se. Probitas fidesque coniugis, mores pudor placeant marito: sola perpetuo manent subiecta nulli mentis atque animi bona; florem decoris singuli carpunt dies. Ne. Omnes in unam contulit laudes deus talemque nasci fata uoluerunt mihi. Se. Recedat a te (temere ne credas) amor. Ne. Quem summouere fulminis dominus nequit, caeli tyrannum, saeua qui penetrat freta Ditisque regna, detrahit superos polo? Se. Volucrem esse Amorem fingit immitem deum mortalis error, armat et telis manus arcuque sacras, instruit saeua face genitumque credit Venere, Vulcano satum: uis magna mentis blandus atque animi calor Amor est; iuuenta gignitur, luxu otio nutritur inter laeta Fortunae bona. quem si fouere atque alere desistas, cadit breuique uires perdit extinctus suas. Ne. Hanc esse uitae maximam causam reor, per quam uoluptas oritur; interitu caret, cum procreetur semper, humanum genus Amore grato, qui truces mulcet feras. hic mihi iugales praeferat taedas deus iungatque nostris igne Poppaeam toris. Se. Vix sustinere possit hos thalamos dolor uidere populi, sancta nec pietas sinat. Ne. Prohibebor unus facere quod cunctis licet? Se. Maiora populus semper a summo exigit. Ne. Libet experiri, uiribus fractus meis an cedat animis temere conceptus furor. Se. Obsequere potius ciuibus placidus tuis. Ne. Male imperatur, cum regit uulgus duces. Se. Nihil impetrare cum ualet, iuste dolet. Ne. Exprimere ius est, ferre quod nequeunt preces? Se. Negare durum est. Ne. Principem cogi nefas. Se. Remittat ipse. Ne. Fama sed uictum feret. Se. Leuis atque uana. Ne. Sit licet, multos notat. Se. Excelsa metuit. Ne. Non minus carpit tamen. Se. Facile opprimetur. merita te diui patris aetasque frangat coniugis, probitas pudor. Ne. Desiste tandem, iam grauis nimium mihi, instare: liceat facere quod Seneca improbat. et ipse populi uota iam pridem moror * 590a cum portet utero pignus et partem mei. quin destinamus proximum thalamis diem. Agrippina Tellure rupta Tartaro gressum extuli, Stygiam cruenta praeferens dextra facem thalamis scelestis: nubat his flammis meo Poppaea nato iuncta, quas uindex manus dolorque matris uertet ad tristes rogos. manet inter umbras impiae caedis mihi semper memoria, manibus nostris grauis adhuc inultis, reddita et meritis meis funesta merces puppis et pretium imperi nox illa qua naufragia defleui mea; comitum necem natique crudelis nefas deflere uotum fuerat++haud tempus datum est lacrimis, sed ingens scelere geminauit nefas. perempta ferro, foeda uulneribus sacros intra penates spiritum effudi grauem erepta pelago, sanguine extinxi meo nec odia nati: saeuit in nomen ferus matris tyrannus, obrui meritum cupit, simulacra, titulos destruit mortis metu totum per orbem, quem dedit poenam in meam puero regendum noster infelix amor. Extinctus umbras agitat infestus meas flammisque uultus noxios coniunx petit, instat, minatur, imputat fatum mihi tumulumque nati, poscit auctorem necis. iam parce: dabitur, tempus haud longum peto. ultrix Erinys impio dignum parat letum tyranno, uerbera et turpem fugam poenasque quis et Tantali uincat sitim, dirum laborem Sisyphi, Tityi alitem Ixionisque membra rapientem rotam. licet extruat marmoribus atque auro tegat superbus aulam, limen armatae ducis seruent cohortes, mittat immensas opes exhaustus orbis, supplices dextram petant Parthi cruentam, regna diuitias ferant: ueniet dies tempusque quo reddat suis animam nocentem sceleribus, iugulum hostibus desertus ac destructus et cunctis egens. Heu, quo labor, quo uota ceciderunt mea? quo te furor prouexit attonitum tuus et fata, nate, cedat ut tantis malis genetricis ira, quae tuo scelere occidit? utinam, antequam te paruulum in lucem edidi aluique, saeuae nostra lacerassent ferae uiscera: sine ullo scelere, sine sensu innocens meus occidisses; iunctus atque haerens mihi semper quieta cerneres sede inferum proauos patremque, nominis magni uiros, quos nunc pudor luctusque perpetuus manet ex te, nefande, meque quae talem tuli. Quid tegere cesso Tartaro uultus meos, nouerca coniunx mater infelix meis? Octavia Parcite lacrimis urbis festo laetoque die, ne tantus amor nostrique fauor principis acres suscitet iras uobisque ego sim causa malorum. non hoc primum pectora uulnus mea senserunt: grauiora tuli; dabit hic nostris finem curis uel morte dies; 653a non ego saeui cernere cogar coniugis ora, non inuisos intrare mihi thalamos famulae; soror Augusti, non uxor ero. absint tantum tristes poenae letique metus++ scelerum diri, miseranda, uiri potes hoc demens sperare memor? hos ad thalamos seruata diu uictima tandem funesta cades. Sed quid patrios saepe penates respicis udis confusa genis? propera tectis efferre gradus, linque cruentam principis aulam. Chorvs En illuxit suspecta diu fama totiens iactata dies: cessit thalamis Claudia diri pulsa Neronis, quos iam uictrix Poppaea tenet, cessat pietas dum nostra graui compressa metu segnisque dolor. Vbi Romani uis est populi, fregit diros quae saepe duces, dedit inuictae leges patriae, fasces dignis ciuibus olim, iussit bellum pacemque, feras gentes domuit, 680a captos reges carcere clausit? Grauis en oculis undique nostris iam Poppaeae fulget imago iuncta Neroni! affligat humo uiolenta manus similes nimium uultus dominae ipsamque toris detrahat altis, petat infestis mox et flammis telisque feri principis aulam. Nvtrix Quo trepida gressum coniugis thalamis tui effers, alumna, quidue secretum petis turbata uultu? cur genae fletu madent? certe petitus precibus et uotis dies nostris refulsit: Caesari iuncta es tuo taeda iugali, quem tuus cepit decor et culta sancte tradidit uinctum tibi genetrix Amoris, maximum numen, Venus. O qualis altos quanta pressisti toros residens in aula! uidit attonitus tuam formam senatus, tura cum superis dares sacrasque grato spargeres aras mero, uelata summum flammeo tenui caput; et ipse lateri iunctus atque haerens tuo sublimis inter ciuium laeta omina incessit habitu atque ore laetitiam gerens princeps superbo: talis emersam freto spumante Peleus coniugem accepit Thetin, quorum toros celebrasse caelestes ferunt pelagique numen omne consensu pari. Quae subita uultus causa mutauit tuos? quid pallor iste, quid ferant lacrimae doce. Poppaea Confusa tristi proximae noctis metu uisuque, nutrix, mente turbata feror, defecta sensu. laeta nam postquam dies sideribus atris cessit et nocti polus, inter Neronis uincta complexus mei somno resoluor; nec diu placida frui quiete licuit. uisa nam thalamos meos celebrare turba est maesta: resolutis comis matres Latinae flebiles planctus dabant; inter tubarum saepe terribilem sonum sparsam cruore coniugis genetrix mei uultu minaci saeua quatiebat facem. Quam dum sequor coacta praesenti metu, diducta subito patuit ingenti mihi tellus hiatu; lata quo praeceps toros cerno iugales pariter et miror meos, in quis resedi fessa. uenientem intuor comitante turba coniugem quondam meum natumque; properat petere complexus meos Crispinus, intermissa libare oscula: irrupit intra tecta cum trepidus mea ensemque iugulo condidit saeuum Nero. Tandem quietem magnus excussit timor; quatit ora et artus horridus nostros tremor pulsatque pectus; continet uocem timor, quam nunc fides pietasque produxit tua. Heu quid minantur inferum manes mihi aut quem cruorem coniugis uidi mei? Nvt. Quaecumque mentis agitat intentus uigor, ea per quietem sacer et arcanus refert ueloxque sensus. coniugem thalamos toros uidisse te miraris amplexu noui haerens mariti? sed mouent laeto die pulsata palmis pectora et fusae comae? Octauiae discidia planxerunt sacros inter penates fratris et patrium larem. fax illa, quam secuta es, Augustae manu praelata clarum nomen inuidia tibi partum ominatur, inferum sedes toros stabiles futuros spondet aeternae domus. iugulo quod ensem condidit princeps tuus, bella haud mouebit, pace sed ferrum teget. Recollige animum, recipe laetitiam, precor, timore pulso redde te thalamis tuis. Po. Delubra et aras petere constitui sacras, caesis litare uictimis numen deum, ut expientur noctis et somni minae terrorque in hostes redeat attonitus meos. Tu uota pro me suscipe et precibus piis superos adora, maneat ut praesens status. Chorvs Si uera loquax fama Tonantis furta et gratos narrat amores (quem modo Ledae pressisse sinum tectum plumis pennisque ferunt, modo per fluctus raptam Europen taurum tergo portasse trucem), quae regit et nunc deseret astra, petet amplexus, Poppaea, tuos, quos et Ledae praeferre potest et tibi, quondam cui miranti fuluo, Danae, fluxit in auro. Formam Sparte iactet alumnae licet et Phrygius praemia pastor, uincet uultus haec Tyndaridos, qui mouerunt horrida bella Phrygiaeque solo regna dedere. Sed quis gressu ruit attonito aut quid portat pectore anhelo? Nvntivs Quicumque tectis excubat miles ducis, defendat aulam, cui furor populi imminet. trepidi cohortes ecce praefecti trahunt praesidia ad urbis, uicta nec cedit metu concepta rabies temere, sed uires capit. Cho. Quis iste mentes agitat attonitus furor? Nvn. Octauiae fauore percussa agmina et efferata per nefas ingens ruunt. Cho. Quid ausa facere quoue consilio doce. Nvn. Reddere penates Claudiae diri parant torosque fratris, debitam partem imperi. Cho. Quos iam tenet Poppaea concordi fide? Nvn. Hinc urit animos pertinax nimium fauor et in furorem temere praecipites agit: quaecumque claro marmore effigies stetit aut aere fulgens, ora Poppaeae gerens, afflicta uulgi manibus et saeuo iacet euersa ferro; membra per partes trahunt diducta laqueis, obruunt turpi diu calcata caeno. uerba conueniunt feris immixta factis, quae timor reticet meus. Saepire flammis principis sedem parant, populi nisi irae coniugem reddat nouam, reddat penates Claudiae uictus suos. ut noscat ipse ciuium motus mea uoce, haud morabor iussa praefecti exequi. Cho. Quid fera frustra bella mouetis? inuicta gerit tela Cupido: flammis uestros obruet ignes quis extinxit fulmina saepe captumque Iouem caelo traxit. Laesi tristes dabitis poenas sanguine uestro; non est patiens feruidus irae facilisque regi: 813a ille ferocem iussit Achillem pulsare lyram, fregit Danaos, fregit Atriden, regna euertit Priami, claras diruit urbes. 817a et nunc animus quid ferat horret uis immitis uiolenta dei. Nero O lenta nimium militis nostri manus et ira patiens post nefas tantum mea, quod non cruor ciuilis accensas faces extinguit in nos, caede nec populi madet funerea Roma, quae uiros tales tulit! Admissa sed iam morte puniri parum est, grauiora meruit impium plebis scelus. en illa, cui me ciuium subicit furor, suspecta coniunx et soror semper mihi, tandem dolori spiritum reddat meo iramque nostram sanguine extinguat suo; mox tecta flammis concidant urbis meis, ignes ruinae noxium populum premant turpisque egestas, saeua cum luctu fames. Exultat ingens saeculi nostri bonis corrupta turba nec capit clementiam ingrata nostram, ferre nec pacem potest, sed inquieta rapitur hinc audacia, hinc temeritate fertur in praeceps sua: malis domanda est et graui semper iugo premenda, ne quid simile temptare audeat contraque sanctos coniugis uultus meae attollere oculos; fracta per poenas metu parere discet principis nutu sui. Sed adesse cerno rara quem pietas uirum fidesque castris nota praeposuit meis. Praefectvs Populi furorem caede paucorum, diu qui restiterunt temere, compressum affero. Ne. Et hoc sat est? sic miles audisti ducem? * * 848a compescis? haec uindicta debetur mihi? Prf. Cecidere motus impii ferro duces. Ne. Quid illa turba, petere quae flammis meos ausa est penates, principi legem dare, abstrahere nostris coniugem caram toris, uiolare quantum licuit incesta manu et uoce dira? debita poena uacat? Prf. Poenam dolor constituet in ciues tuos? Ne. Constituet, aetas nulla quam famae eximat. Prf. Tua temperet nos ira, non noster timor. Ne. Iram expiabit prima quae meruit meam. Prf. Quam poscat ede, nostra ne parcat manus. Ne. Caedem sororis poscit et dirum caput. Prf. Horrore uinctum trepidus astrinxit rigor. Ne. Parere dubitas? Prf. Cur meam damnas fidem? Ne. Quod parcis hosti. Prf. Femina hoc nomen capit? Ne. Si scelera cepit. Prf. Estne qui sontem arguat? Ne. Populi furor. Prf. Quis regere dementes ualet? Ne. Qui concitare potuit. Prf. Haud quemquam, reor, mulier++Ne. Dedit natura cui pronum malo animum, ad nocendum pectus instruxit dolis. Prf. Sed uim negauit. Ne. Vt ne inexpugnabilis esset, sed aegras frangeret uires timor uel poena; quae iam sera damnatam premet diu nocentem. tolle consilium ac preces et imperata perage: deuectam rate procul in remotum litus interimi iube, tandem ut residat pectoris nostri tumor. Chorvs O funestus multis populi dirusque fauor, 877a qui cum flatu uela secundo ratis impleuit uexitque procul, languidus idem deserit alto saeuoque mari. Fleuit Gracchos miseranda parens, perdidit ingens quos plebis amor nimiusque fauor, 883a genere illustres, pietate fide lingua claros, pectore fortes, legibus acres. Te quoque, Liui, simili leto Fortuna dedit, quem neque fasces texere, suae nec tecta domus++plura referre prohibet praesens exempla dolor: modo cui patriam reddere ciues aulam et fratris uoluere toros, nunc ad poenam letumque trahi flentem miseram cernere possunt. Bene paupertas humili tecto contenta latet: 896a quatiunt altas saepe procellae aut euertit Fortuna domos. Octavia Quo me trahitis quodue tyrannus aut exilium regina iubet? sic mihi uitam fracta remittit, tot iam nostris euicta malis? sin caede mea cumulare parat luctus nostros, inuidet etiam cur in patria mihi saeua mori? sed iam spes est nulla salutis: fratris cerno miseranda ratem. hac est cuius uecta carina quondam genetrix, nunc et thalamis expulsa soror miseranda uehar. nullum Pietas nunc numen habet nec sunt superi: regnat mundo tristis Erinys. Quis mea digne deflere potest mala? quae lacrimis nostris questus reddere aedon? 915a cuius pennas utinam miserae mihi fata darent! fugerem luctus ablata meos penna uolucri procul et coetus hominum tristes caedemque feram. sola in uacuo nemore et tenui ramo pendens 921a querulo possem gutture maestum fundere murmur. Cho. Regitur fatis mortale genus nec sibi quidquam spondere potest firmum et stabile, quem per casus uoluit uarios semper nobis metuenda dies. Animum firment exempla tuum, iam multa domus quae uestra tulit: quid saeuior est Fortuna tibi? Tu mihi primum tot natorum memoranda parens, nata Agrippae, nurus Augusti, Caesaris uxor, cuius nomen clarum toto fulsit in orbe, utero totiens enixa graui pignora pacis, 937a mox exilium, uerbera, saeuas passa catenas, funera, luctus, tandem letum cruciata diu. Felix thalamis Liuia Drusi natisque ferum ruit in facinus poenamque suam. Iulia matris fata secuta est: post longa tamen tempora ferro caesa est, quamuis crimine nullo. Quid non potuit quondam genetrix tua quae rexit principis aulam cara marito partuque potens? eadem famulo subiecta suo cecidit diri militis ense. Quid cui licuit regnum caeli sperare, parens tanta Neronis? non funesta uiolata manu remigis ante, mox et ferro lacerata diu saeui iacuit uictima nati? Oc. Me quoque tristes mittit ad umbras ferus et manes ecce tyrannus. quid iam frustra miseranda moror? rapite ad letum quis ius in nos Fortuna dedit. 961a Testor superos++quid agis, demens? parce precari quis inuisa es numina diuum: Tartara testor Erebique deas scelerum ultrices et te, genitor, dignum tali morte et poena: non inuisa est mors ista mihi. Armate ratem, date uela fretis uentisque, petat puppis rector Pandatariae litora terrae. Cho. Lenes aurae zephyrique leues, tectam quondam nube aetheria qui uexistis raptam saeuae uirginis aris Iphigeniam, hanc quoque tristi procul a poena portate, precor, templa ad Triuiae. Vrbe est nostra mitior Aulis et Taurorum barbara tellus: hospitis illic caede litatur numen superum; ciuis gaudet Roma cruore.
1
Seneca the YoungerThe Latin Library The Classics Page