Library

Liber Septimus in ARGONAVTICA

Te quoque Thessalico iam serus ab hospite vesper dividit et iam te tua gaudia, virgo, relinquunt noxque ruit soli veniens non mitis amanti. ergo ubi cunctatis extremo in limine plantis contigit aegra toros et mens incensa tenebris, vertere tunc varios per longa insomnia questus nec pereat quo scire malo tandemque fateri ausa sibi ~paulum~ medio sic fata dolore est: 'nunc ego quo casu vel quo sic pergil usque ipsa volens errore trahor? non haec mihi certe nox erat ante tuos, iuvenis fortissime, vultus, quos ego cur iterum demens iterumque recordor tam magno discreta mari? quid in hospite solo mens mihi? cognati potius iam vellera Phrixi accipiat, quae sola petit quaeque una laborum causa viro. nam quando domos has ille reviset aut meus Aesonias quando pater ibit ad urbes? felices mediis qui se dare fluctibus ausi nec tantas timuere vias talemque secuti huc qui deinde virum; sed, sit quoque talis, abito.' tum iactata toro tumque experta cubile ecce videt tenui candescere limen Eoo. nec minus insomnem lux orta refecit amantem quam cum languentes erigit imber aristas grataque iam fessis descendunt flamina remis. At sua longarum Minyas iam cura viarum admonet inque ipso nequiquam tempore regem laetitiae meritique petunt. quem passus Iason vota prius captasque deis accendere praedas prominet atque oculos longe tenet, aurea si iam pellis et oblatis clarescant atria villis. ille autem iamiam vultus vocesque parantem ante capit rumpitque moras inque ipsa morantis prosilit ora viri talique effunditur ira: 'orbe satos alio, sua litora regnaque habentes, quis furor has mediis tot fluctibus egit in oras quisve mei vos tantus amor? tu prima malorum causa mihi, tu, Phrixe gener! non te aequore mersum quo sor, ut felix nullos nunc nomine Graios nossem ego! quis regum Pelias, quis Thessalus aut quae Graecia? quodnam hominum Minyae genus aut ubi cautes Cyaneae? venit Scythicas en hospes in oras. quinquaginta Asiam (pudet heu) penetrarit Iason exulibus meque ante alios sic spreverit una, una ratis, spolium ut vivo de rege reportet? ipsum offerre meos, ipsum pandere lucos imperet et nullo dignetur vincere bello? cur age non templis sacrata avellere dona omnibus atque ipsas gremiis abducere natas, praedo, libet? vobisne domos, vobisne parentes esse putem, ratis infandis quos sola rapinis saevaque pascit hiems et quos, credamus ut ipsis, rex suus inlisit pelago vetuitque reverti, scilicet Aeoliae pecudis poteretur ut auro? ante meus caesa descendet Caucasus umbra ac prior Haemonias repetet super aequora praedas, ante ego cum vittis cernam feralibus Hellen. si tamen his aliter perstas non cedere terris teque pudor cassi reditus movet ac latet una nescioquid plus puppe viris, haud ipse morabor quae petitis; modo nostra prior tu perfice iussa. Martius ante urbem longis iacet horridus annis campus et ardentes ac me quoque vomere presso, me quoque cunctantes interdum agnoscere tauri. his magis atque magis rabiem nunc nostra senectus luxuriemque dedit solitoque superbior ignis ore fremit. succede meae, fortissime, laudi et nostros recole, hospes, agros! nec semina derunt, quae prius ipse dabam, et messes, quas solus obibam. consiliis nox una satis tecumque retracta cumque tuis haec iussa deis, ac siquid in isto est robore praedicti venies in rura laboris. ipse incertus adhuc tenebris te protinus illis involvi flammisque velim, durare parumper an magis, everso iacias dum semina campo, ac tibi Cadmei dum dentibus exeat hydri miles et armata florescant pube novales.' Filia prima trucis vocem mirata tyranni haesit et ad iuvenem pallentia rettulit ora contremuitque metu nescius audeat hospes seque miser ne posse putet. perstrinxerat horror ipsum etiam et maesta stabat defixus in ira. non ita Tyrrhenus stupet Ionius magis qui iam te, Tiberine, tuens clarumque serena arce pharon praeceps subito nusquam ostia, nusquam Ausoniam videt et saevas accedere Syrtes. par tum tamen infando quae det responsa tyranno colligit et tandem obtutu consurgit ab alto. 'non' ait 'hos reditus, non hanc, Aeeta, dedisti spem Minyis cum prima tuis pro moenibus arma induimus. quo versa fides? quos vestra volutant iussa dolos? alium hic Pelian, alia aequora cerno. quin agite [et] hoc omnes odiisque urgete tyranni imperiisque caput: numquam mihi dextera nec spes defuerit. mos iussa pati nec cedere duris. unum oro, seu me illa suis seges obruet hastis hauriet adverso seu crastinus ignis hiatu, nuntius hinc saevas Peliae mittatur ad aures hic periisse viros et me, si vestra fuisset ulla fides, reducem patriae potuisse referri.' Talibus attonitos dictis natamque patremque linquit et infida praeceps prorumpit ab aula. at trepida et medios inter deserta parentes virgo silet nec fixa solo servare parumper lumina nec potuit maestos non flectere vultus respexitque fores et adhuc invenit euntem. visus et heu miserae tunc pulchrior hospes amanti discedens; tales umeros, ea terga relinquit. illa domum atque ipsos paulum procedere postes optat, at ardentes tenet intra limina gressus. qualis ubi extremas Io vaga sentit harenas fertque refertque pedem, tumido quam cogit Erinys ire mari Phariaeque vocant trans aequora matres, circuit haud aliter foribusque impendet apertis an melior Minyas revocet pater, oraque quaerens hospitis aut solo maeret defecta cubili aut venit in carae gremium refugitque sororis atque loqui conata silet rursusque recedens quaerit, ut Aeaeis hospes consederit oris Phrixus, ut aligeri Circen rapuere dracones. tum comitum visu fruitur miseranda suarum implerique nequit subitoque parentibus haeret blandior et patriae circumfert oscula dextrae. sic adsueta toris et mensae dulcis erili aegra nova iam peste canis rabieque futura ante fugam totos lustrat queribunda penates. tandem etiam molli semet sic increpat ira: 'pergis,' ait 'demens, teque illius angit imago curaque, qui profuga forsan tenet alta carina quique meum patrias referet nec nomen ad urbes? quid me autem sic ille movet, superetne labores an cadat et tanto turbetur Graecia luctu? saltem, fata virum si iam suprema ferebant, iussus ad ignotos potius foret ire tyrannos o utinam et tandem non hac moreretur in urbe! namque et sidereo nostri de sanguine Phrixi dicitur et caram vidi indoluisse sororem seque ait has iussis actum miser ire per undas. at redeat quocumque modo meque ista precari nesciat atque meum non oderit ille parentem.' dixerat haec stratoque graves proiecerat artus, si veniat miserata quies, cum saevior ipse turbat agitque sopor; supplex hinc sternitur hospes, hinc pater. illa nova rumpit formidine somnos erigiturque toro. famulas carosque penates agnoscit, modo Thessalicas raptata per urbes: turbidus ut poenis caecisque pavoribus ensem corripit et saevae ferit agmina matris Orestes; ipsum angues, ipsum horrisoni quatit ira flagelli atque iterum infestae se fervere caede Lacaenae credit agens falsaque redit de strage dearum fessus et in miserae conlabitur ora sororis. His ubi nequiquam nutantem Colchida curis Iuno videt necdum extremo parere furori non iam mentitae vultum vocemque resumit Chalciopes. quando ardor hebet leviorque pudori mensque obnixa malo, tenues sublimis in auras tollitur et fulvo Venerem vestigat Olympo. 'sum memor ut ~tecum~ mecum partita laborem. illa nimis sed dura manet conversaque in iram et furias dolet ac me nunc decepta reliquit. i precor atque istum quo me frustratur amorem vince ~precor~ patriis ut tandem evadere tectis audeat atque meum casu defendere ab omni Aesoniden. quis illa sacris, quo freta veneno! illum etiam totis adstantem noctibus anguem, qui nemus omne suum quique aurea (respice porro) vellera tot spiris circum, tot ductibus implet, fallat et in somnos ingenti solvat ab orno. haec tibi nunc, Furiis atque ipsi cetera mando.' Tum Venus aligerum mater sic fatur Amorum: 'nec tibi cum primos adgressa es flectere sensus virginis ignotaque animum contingere cura defuimus, data continuo cingula soli nostra tibi, quis mota loco labefactaque cessit. haud satis est, sed me ipsa opus et cunctantia poscunt pectora me dubiusque pudor. iam foedera faxo Aesonii petat ipsa viri metuatque morari. tu fac luciferae citus ad delubra Dianae deveniat, sacras solita est ubi fundere taedas Colchis et aequali dominam lustrare caterva. nec te nunc Hecates subeat metus aut mea forte impediat ne coepta time. quin audeat opto: continuo transibit amor cantuque trilingui ipsam flammiferos cogam compescere tauros amplexumque pati.' volucrem tunc aspicit Irin festinamque iubet monitis parere Diones et iuvenem Aesonium praedicto sistere luco. protinus hinc Iris Minyas, Cytherea petivit Colchida, Caucaseis speculatrix Iuno resedit rupibus attonitos Aeaea in moenia vultus speque metuque tenens et adhuc ignara futuri. Vix primas occulta Venus prospexerat arces, virginis ecce novus mentem perstringere languor incipit, ingeminant commotis questibus aestus. ergo iterum sensus varios super hospite volvens maeret et absenti nequiquam talia fatur: 'si tibi Thessalicis, nunc si tua forte venenis mater et heu siqua est posset succurrere coniunx! quidne tuos virgo possim nisi flere labores? hoc satis ipse ~etiam spectare supremos~ 201a ei mihi, ne casus etiam spectare supremos 201b atque iterum durae cogar comes ire sorori! et nunc ille sua non quemquam sorte moveri, non ullum meminisse putat cumque omnibus odit me quoque. siquando fuerit tamen ulla potestas illum ego qui diris cinis ultimus haeserit arvis ossaque quis tauri saevusque pepercerit ignis componam sedem dabo. fas tunc mihi manes dilexisse viri tumuloque has reddere curas.' Dixerat. ecce toro Venus improvisa resedit, sicut erat mutata deam mentitaque pictis vestibus et magica Circen Titanida virga. illa, velut lenti fallatur imagine somni, sic oculos incerta tenet magnique sororem paulatim putat esse patris. tum flebile gaudens prosiluit saevaeque ultro tulit oscula divae ac prior: 'o tandem, vix tandem reddita Circe dura tuis, quae te biiugis serpentibus egit par hinc fuga quaeve fuit patriis mora gratior oris? ante et Thessalicae Phasin petiere carinae perque tot infelix frustra vada venit Iason quam patriae te movit amor.' tum cetera rumpit occurritque Venus: 'tu nunc mihi causa viarum sola, tuae venio iam pridem ignava iuventae. cetera parce queri neu me meliora secutam argue; quippe etiam reputentur munera divum. omnibus hunc potius communem animantibus orbem communes et crede deos. patriam inde vocato qua redit itque dies, nec nos, o nata, malignus clauserit hoc uno semper sub frigore mensis. fas mihi non habiles, fas et tibi linquere Colchos. et nunc Ausonii coniunx ego regia Pici nec mihi flammiferis horrent ibi pascua tauris meque vides Tusci dominam maris: at tibi quinam Sauromatae, miseranda, proci? cui vadis Hibero, ei mihi, vel saevo coniunx non una Gelono?' Illa deae contra iamdudum spernere voces. 'non ita me immemorem magnae Perseidos,' inquit 'cernis ut infelix thalamos ego cogar in illos. i precor atque illum pro me dimitte timorem. sed magis his miseram, quando potes, eripe curis unde metus aestusque mihi quaeque aspera, mater, perpetior dubiae iamdudum incendia mentis. nulla quies animo, nullus sopor, arida ~menti~. quaere malis nostris requiem mentemque repone, redde diem noctemque mihi, da prendere vestes somniferas ipsaque oculos componere virga. tu quoque nil, mater, prodes mihi; fortior ante sola fui. tristes thalamos infestaque cerno omnia, vipereos ipsi tibi surgere crines.' talia verba dabat conlapsaque flebat iniquae in Veneris Medea sinus pestemque latentem ossibus atque imi monstrabat pectoris ignem. Occupat amplexu Venus et furialia figit oscula permixtumque odiis inspirat amorem dumque illam variis maerentem vocibus ambit inque alio sermone tenet 'quin hoc' ait 'audi atque attolle genas.' lacrimisque haec infit obortis: 'cum levis a superis ad te modo laberer auris forte ratem primo fulgentem litore cerno qualem nostra suo numquam dimittere portu vellet adhuc omnes quae detinet insula nautas. unus ibi ante alios qui tum mihi pulchrior omnes visus erat, longeque ducem mirabar et ipsa, advolat atque unam comitum ratus esse tuarum "per tibi siquis," ait "morituri protinus horror et quem non meritis videas occurrere monstris, haec precor, haec dominae referas ad virginis aurem. tu fletus ostende meos. illi has ego voces, qua datur, hasque manus, ut possum, a litore tendo. ipsae quas mecum per mille pericula traxi defecere deae. spes et via sola salutis quam dederit, si forte dabit. ne vota repellat, ne mea totque animas, quales nec viderit ultra, dic precor auxilio iuvet atque haec nomina servet. ei mihi quod nullas hic possum exsolvere grates! at tamen hoc saeva corpus de morte receptum, hanc animam sciat esse suam! miserebitur ergo? dic" ait "an potius--?" strictumque ruebat in ensem. promisi (ne falle precor) cumque ipsa moverer adloquio casuque viri te passa rogari sum potius: tu laude nova, tu supplice digno dignior es et fama meis iam parta venenis. si Pelopis duros prior Hippodamia labores expediit totque ora simul vulgata procorum respiciens tandem patrios exhorruit axes, si dedit ipsa neci fratrem Minoia virgo, cur non hospitibus fas sit succurrere dignis te quoque et Aeaeos iubeas mitescere campos? occidat aeterna tandem Cadmeia morte iam seges et viso fumantes hospite tauri!' Torserat illa gravi iamdudum lumina vultu vix animos dextramque tenens quin ipsa loquentis iret in ora deae; tanta pudor aestuat ira. iamque toro trepidas infelix obruit aures verba cavens; horror molles invaserat annos. nec quo ferre fugam nec quo se vertere posset prensa videt. rupta condi tellure premique iamdudum cupit ac diras evadere voces. illa sequi iubet et portis exspectat in ipsis saevus Echionia ceu Penthea Bacchus in aula deserit infectis per roscida cornua vittis, cum tenet ille deum pudibundaque tegmina matris tympanaque et mollem subito miser accipit hastam. haud aliter deserta pavet perque omnia circum fert oculos tectisque negat procedere virgo. contra saevus amor, contra periturus Iason urget et auditae crescunt in pectore voces. heu quid agat? videt externo se prodere patrem dura viro, famam scelerum iamque ipsa suorum prospicit et questu superos questuque fatigat Tartara. pulsat humum manibusque immurmurat uncis noctis eram Ditemque ciens, succurrere tandem morte velint ipsumque simul demittere leto quem propter furit. absentem saevissima poscit nunc Pelian, tanta iuvenem qui perderet ira: saepe suas misero promittere destinat artes, denegat atque una potius decernit ~in ira~ ac neque tam turpi cessuram semet amori proclamat neque opem ignoto viresque daturam atque toro proiecta manet, cum visa vocari rursus et impulso sonuerunt cardine postes. Ergo ubi nescioquo penitus se numine vinci sentit et abscisum quicquid pudor ante monebat, tum thalami penetrale petit quae maxima norat auxilia Haemoniae quaerens pro rege carinae. utque procul magicis spirantia tecta venenis et saevae patuere fores oblataque contra omnia quae ponto, quae manibus eruit imis et quae sanguineo lunae destrinxit ab ore 'tune sequeris' ait 'quidquam aut patiere pudendum cum tibi tot mortes scelerisque brevissima tanti effugia?' haec dicens qua non velocior ulla pestis erat toto nequiquam lumine lustrat cunctaturque super morituraque colligit iras. o nimium iucunda dies, quam cara sub ipsa morte magis! stetit sese mirata furentem est. 'occidis heu; primo potes hoc durare sub aevo? nec tu lucis' ait 'nec videris ulla iuventae gaudia, non dulces fratris pubescere malas? hunc quoque, quicumque est, crudelis, Iasona nescis morte perire tua, qui te nunc invocat unam, qui rogat et nostro quem primum in litore vidi? cur tibi fallaces placuit coniungere dextras tunc, pater, atque istis iuvenem non perdere monstris protinus? ipsa etiam, fateor, tunc ipsa volebam. testor cara tuas Circe Titania voces, te ducente sequor, tua me, grandaeva, fatigant consilia et monitis cedo minor.' haec ubi fata rursus ad Haemonii iuvenis curamque metumque vertitur, hunc solum propter seu vivere gaudens sive mori, quodcumque velit. maiora precatur carmina, maiores Hecaten immittere vires nunc sibi, nec notis stabat contenta venenis. cingitur inde sinus et, qua sibi fida magis vis nulla, Prometheae florem de sanguine fibrae Caucaseum promit nutritaque gramina monti, quae sacer ille nives inter tristesque pruinas durat alitque cruor cum viscere vultur adeso tollitur e scopulis et rostro inrorat aperto. idem nec longi languescit finibus aevi immortale virens, idem stat fulmina contra salvus et in mediis florescunt ignibus herbae. prima Hecate Stygiis duratam fontibus harpen intulit et validas scopulis effodit aristas, mox famulae monstrata seges, quae lampade Phoebes sub decima iuga feta metit saevitque per omnes reliquias saniemque dei. gemit inritus ille Colchidos ora tuens. totos tunc contrahit artus ~monte~ dolor cunctaeque tremunt sub falce catenae. Talibus infelix contra sua regna venenis induitur noctique tremens infertur opacae. dat dextram blandisque ~pavens vocem Venus osquam~ adloquiis iunctoque trahit per moenia passu. qualis adhuc teneros ubi primum pallida fetus mater ab excelso produxit in aera nido hortaturque sequi brevibusque insurgere pinnis; illos caerulei primus ferit horror Olympi iamque redire rogant adsuetaque quaeritur arbor. haud aliter caecae per moenia deficit urbis incedens horret domos Medea silentes hic iterum extremae nequiquam in limine portae substitit atque iterum fletus animique soluti respexitque deam paulumque his vocibus haesit: 'ipse rogat certe meque ipse implorat Iason? nullane culpa subest, labes non ulla pudoris, nullus amor? nec turpe viro servire precanti?' illa nihil contra vocesque abrumpit inanes. et iamiam magico per opaca silentia Colchis coeperat ire sono montanaque condere vultus numina cumque suis averti fontibus amnes. iam stabulis gregibusque pavor strepitusque sepulchris inciderat, stupet ipsa gravi nox tardior umbra. iamque tremens longe sequitur Venus. utque sub altas pervenere trabes divaeque triformis in umbram hic subito ante oculos nondum speratus Iason emicuit viditque prior conterrita virgo. atque hinc se profugam volucri Thaumantias ala sustulit, inde Venus dextrae dilapsa tenenti. obvius ut sera cum se sub nocte magistris impingit pecorique pavor qualesve profundum per chaos occurrunt caecae sine vocibus umbrae, haud secus in mediis noctis nemoris tenebris inciderant ambo attoniti iuxtaque subibant abietibus tacitis aut immotis cyparissis adsimiles, rapidus nondum quas miscuit Auster. Ergo ut erat vultu defixus uterque silenti noxque suum peragebat iter, iamiam ora levare Aesoniden farique cupit Medea priorem. quam simul effusis pavitantem fletibus heros flagrantesque genas vidit miserumque pudorem, has tandem voces dedit et solatus amantem [est] 'fersne aliquam spem lucis?' ait. 'miserata laborem nempe venis? an et ipsa mea laetabere morte? ne precor infando similem te, virgo, parenti gesseris. haud tales decet inclementia vultus. hascine nunc grates, haec exspectata laborum dona dari decuit? sic te sub teste remitti fas mihi, virgo, ~tuum~? iustas da vocibus aures. nec pater ille tuus tantis me opponere monstris (quid meritum?) aut tales voluit pendere poenas. an iacet externa quod nunc mihi cuspide Canthus quodque meus vestris cecidit pro moenibus Iphis aut Scythiae tanta inde manus? iussisset abire perfidus atque suis extemplo cedere regnis. spem mihi promissam per quae discrimina rursus et reddat qua lege vides. occumbere tandem possumus idque sedet quam non quaecumque subire patris iussa tui. numquam sine vellere abibo hinc ego, degenerem nec tu me prima videbis.' Haec ait. illa tremens, ut supplicis aspicit ora conticuisse viri iamque et sua verba reposci, nec quibus incipiat demens videt ordine nec quo quove tenus, prima cupiens effundere voce omnia, sed nec prima pudor dat verba timenti. haeret et attollens vix tandem lumina fatur: 'quid, precor, in nostras venisti, Thessale, terras? unde mei spes ulla tibi tantosque petisti cur non ipse tua fretus virtute labores? nempe ego si patriis timuissem excedere tectis occideras, nempe hanc animam cras saeva manebant funera. Iuno ubi nunc, ubi nunc Tritonia virgo, sola tibi quoniam tantis in casibus adsum externae regina domus? miraris et ipse, credo, nec agnoscunt hae nunc Aeetida silvae. sed fatis sum victa tuis. cape munera supplex non mea teque iterum Pelias si perdere quaeret inque alios casus, alias mittet ad urbes, heu formae ne crede tuae!' Titania iamque gramina Persaeasque sinu depromere vires coeperat. his iterum compellat Iasona dictis: 'si tamen aut superis aliquam spem ponis aut tua praesenti virtus [te] educere leto si te forte potest, etiam nunc deprecor, hospes, me sine et insontem misero dimitte parenti.' dixerat. extemplo (neque enim matura ruebant sidera et extremum suspexerat axe Booten) cum gemitu et multo iuveni medicamina fletu non secus ac patriam pariter famamque decusque obicit. ille manu subit et vim corripit omnem. Inde ubi facta nocens et non revocabilis umquam cessit ab ore pudor propiorque implevit Erinys, carmina nunc totos volvit figitque per artus Aesonidae et totum septeno murmure fertur per clipeum atque viro graviorem reddidit hastam iamque sui tauris languent absentibus ignes. 'nunc age et has' inquit 'cristas galeamque resume quam modo funerea tenuit Discordia dextra. hanc iace per medias, cum verteris aequora, messes. protinus in sese conversa furoribus ibit cuncta phalanx atque ipse fremens mirabitur et me respiciet fortasse pater.' sic deinde locuta iam magis atque magis mentem super alta ferebat aequora, pandentes Minyas iam vela videbat se sine. tum vero extremo percussa dolore arripit Aesoniden dextra ac summissa profatur: 'sis memor, oro, mei, contra memor ipsa manebo, crede, tui. quantum hinc aberis, dic quaeso, profundi? quod caeli spectabo latus? sed te quoque tangat cura mei quocumque loco, quoscumque per annos atque hunc te meminisse velis et nostra fateri munera, servatum pudeat nec virginis arte. ei mihi, cur nulli stringunt tua lumina fletus? an me mox merita morituram patris ab ira dissimulas? te regna tuae felicia gentis, te coniunx natique manent; ego prodita abibo nec queror et pro te lucem quoque laeta relinquam.' protinus hospes ad haec (tacitis nam cantibus illum flexerat et simili iamdudum adflarat amore) 'tune' ait 'Aesoniden quicquam te velle relicta credis et ulla peti sine te loca? redde tyranno me potius, recipe ingratos atque exue cantus! quis mihi lucis amor? patriam cur amplius optem si non et genitor te primam amplectitur Aeson teque tuo longe fulgentem vellere gaudens spectat et ad primos procumbit Graecia fluctus? respice ad has voces et iam, precor, adnue, coniunx. per te, quae superis divisque potentior imis, perque haec, virgo, tuo redeuntia sidera nutu atque per has nostri iuro discriminis horas: umquam ego si meriti s noctis immemor huius, si te sceptra, domum, si te liquisse parentes senseris et me iam non haec promissa tuentem, tum me non tauros iuvet evasisse ferosque terrigenas, tum me tectis tua turbet in ipsis flamma tuaeque artes. nullus succurrere contra ingrato queat et siquid tu saevius istis adicias meque in medio terrore relinquas.' audiit atque simul meritis periuria poenis despondet questus semper Furor ultus amantis. Haec ubi dicta, tamen perstant defixus uterque et nunc ora levant audaci laeta iuventa, ora simul totiens dulces rapientia visus, nunc deicit vultus aeger pudor et mora dictis redditur ac rursus conterret Iasona virgo: 'accipe perdomitis quae deinde pericula tauris et quis in Aeolio maneat te vellere custos. nondum cuncta tibi, fateor, promissa peregi. saevior ingenti Mavortis in arbore restat, crede, labor. quem--tanta utinam fiducia nostri sit mihi nocturnaeque Hecates--<. . . . . . . 521a . . . . . . . . . . . . . . .> nostrique vigoris.' 521b dixerat utque virum doceat, quae monstra supersint, protinus immensis recubantem anfractibus anguem turbat et Haemonii subito ducis obicit umbram. ille, quod haud alias, stetit et trepidantia torsit sibila seque metu postquam sua vellera circum sustulit atque omnis spiris exhorruit arbor, incipit inde sequi et vacuo furit ore per auras. 'quis fragor hic? quaenam tantae, dic, virgo, ruinae?' exclamat stricto Aesonides stans frigidus ense. illa tacet retinens tandemque ait angue represso: 'hunc tibi postremum nostri parat ira parentis, heu miser, heu tantis iterum mihi care periclis. o utinam [ut] nullo te sim visura labore ipsam caeruleis squalentem nexibus ornum ipsaque pervigilis calcare volumina monstri. contingat bis deinde mori!' sic fata profugit seque sub extremis in moenia rettulit umbris. Et iam puniceo regem spes vana sub ortu extulerat, quantis nox una diremerit undis Aesoniden, liberne freto iam vultus aperto utque prius totum sileat mare, dumque ea longe explorare ~quaeat~, contra venit Arcas Echion dicta ferens iam Circaeis Mavortis in agris stare virum, daret aeripedes in proelia tauros. rex 'vocor en ultro' dixit seque abripit aula 'vos mihi nunc primum ~in flammas~ invertite, tauri, aequora, nunc totas aperite et volvite flammas. exeat Haemonio messis memoranda colono. tuque tuum pestem in Graium da, nata, draconem ipsius aspectu pereant in velleris, ipsa terga mihi diros servent infecta cruores.' fatur et effusis pandi iubet aequora tauris. pars et Echionii subeunt immania dentis semina, pars diri portant grave robur aratri. at sua magnanimum contra Pagasaea iuventus prosequitur stipatque ducem. tum maxima quisque dicta dedit saevisque procul discessit ab agris. fixerat ille gradus totoque ex agmine solus stabat ut extremis desertus ~ab orbibus axis~, quem iam lassa dies Austrique ardentis harenae aut quem Rhipaeas exstantem rursus ad arces nix et caerulei Boreae ferus abstulit horror; cum subito attoniti longissima Phasidis unda Caucaseaeque trabes omnisque Aeetia tellus fulsit et ardentes stabula effudere tenebras. ac velut ex una siquando nube corusci ira Iovis torsit geminos mortalibus ignes aut duo cum pariter ruperunt vincula venti dantque fugam, sic tunc claustris evasit uterque taurus et immani proflavit turbine flammas arduus atque atro volvens incendia fluctu. horruit Argoae legio ratis, horruit audax qui modo virgineis servari cantibus Idas flebat et invito prospexit Colchida vultu. non tulit ipse moras seseque immisit Iason, diversos postquam ire videt, galeamque minantem quassat errantem dextra ciet obvius ignem. ut tandem stetit et torvo se lumine flexit, qui prior adversi respexit Iasonis arma, cunctatus paulum subito furit. aequora non sic in scopulos irata ruunt eademque recedunt fracta retro. bis fulmineis se flatibus infert obnubitque virum, sed non incendia Colchis adspirare sinit clipeoque inliditur ignis frigidus et viso pallescit flamma veneno. inicit Aesonides dextram atque ardentia vincit cornua, dein totis propendens viribus haeret. ille virum atque ipsam tunc te, Medea, recusans concutit et tota nitentem carminis ira portat; iners tandem gravius mugire recedens incipit et fesso victus descendere cornu. respicit hinc socios immania vincula poscens Aesonides iamque ora premit trahiturque trahitque obnixusque genu superat cogitque trementes sub iuga aena toros. alium dehinc turbida Colchis exarmat lentumque offert timideque minantem iamque propinquanti noctem[que] implicat. ille fatiscens in caput inque umeros ipsa vi molis et irae proruit. invadit totusque incumbit Iason desuper atque suis defixum flatibus urget utque dedit vinclis validoque obstrinxit aratro suscitat ipse genu saevaque agit insuper hasta, non secus a medio quam si telluris hiatu terga recentis equi primumque invasit habenis murmur et in summa Lapithes apparuit Ossa. Ille, velut campos Libyes ac pinguia Nili fertilis arva secet, plena sic semina dextra spargere gaudet agris oneratque novalia bello. Martius hic primum ter vomere fusus ab ipso clangor et ex omni sonuerunt cornua sulco, bellatrix tunc gleba quati pariterque creari armarique phalanx totisque insurgere campis. cessit et ad socios paulum se rettulit heros opperiens ubi prima sibi daret agmina tellus. at vero ut summis iam rura recedere cristis vidit et infesta vibrantes casside terras advolat atque, imo tellus qua proxima collo necdum umeri videre diem, prior ense sequaci aequat humo truncos; rutilum thoraca sequenti aut primas a matre manus premit obvius ante. nec magis aut illis aut illis milibus ultra sufficit, ad dirae quam cum Tirynthius Hydrae agmina Palladios defessus respicit ignes. ergo iter ad socias convertere Colchidos artes et galeae nexus ac vincula dissipat imae cunctaturque tamen totique occurrere bello ipse cupit. spes nulla datur, sic undique densant terrigenae iam signa duces clamorque tubaeque. iamque omnes videre virum iamque omnia contra tela volant. tum vero amens discrimine tanto quam modo Tartareo galeam dedit illa veneno in medios torsit; conversae protinus hastae. qualis ubi atto maestae Phrygas annua Matris ira vel exsectos lacerat Bellona comatos, haud secus accensas subito Medea cohortes implicat et miseros agit in sua proelia fratres. omnis ibi Aesoniden sterni putat, omnibus ira aequalis. stupet Aeetes ultroque furentes ipse viros revocare cupit, sed cuncta iacebant agmina nec quisquam primus ruit aut super ullus linquitur atque hausit subito sua funera tellus. Protinus in fluvium fumantibus evolat armis Aesonides, qualis Getico de pulvere Mavors intrat equis uritque gravem sudoribus Hebrum aut niger ex antris rutilique a fulminis aestu cum fugit et Siculo respirat in aequore Cyclops. redditus hinc tandem sociosque amplexus ovantes haud iam mendacem promissa reposcere regem dignatur nec, si ipse sibi terga ingerat ultro qui pepigit, velit in pacem dextramque reverti amplius. ambo truces, ambo abscessere minantes.
1
Valerius Flaccus The Latin Library The Classics Page